Düşünme Becerileri Programı Olarak P4C’nin Amacı

Düşünme becerileri programlarının, özellikle P4C’nin (Çocuklar İçin Felsefe), amacı çocukları birer filozof ya da karar alıcı yapmak değil; onların daha düşünceli, daha yansıtıcı, daha anlayışlı ve daha makul bireyler olmalarına yardımcı olmaktır.

P4C’nin kurucularından biri olan Profesör Matthew Lipman

P4C’nin Başlangıcı

P4C, 1960’ların sonunda ABD’de ortaya çıkmıştır ve 6-16 yaş arası öğrenciler için hazırlanmış bir müfredat olarak geliştirilmiştir. Bu yaklaşım, Montclair State Üniversitesi’ndeki Çocuklar İçin Felsefenin İlerlemesi Enstitüsü’nde Profesör Matthew Lipman, Profesör Ann Margaret Sharp ve diğer meslektaşları tarafından oluşturulmuştur.

Lipman’ın projesi, 1960’ların sonlarındaki öğrenci protestolarının ardından Columbia Üniversitesi’nde başlamış ve gençleri daha makul bireyler olmaya teşvik etmeyi amaçlamıştır. Yani, daha fazla akıl yürütebilen ve başkalarının akıl yürütmelerine açık olan bireyler yetiştirmeyi hedeflemiştir. Antik Yunan filozofları gibi, Lipman da bunun eğitimin nihai hedefi olan “pratik bilgelik” veya iyi yargıya ulaşmanın yolu olduğuna inanmıştır.

Sorgulama ve Akıl Yürütme

Lipman, akıl yürütmenin gelişiminde soru sormanın veya sorgulamanın önemini vurgulamıştır. Ayrıca, Rus psikolog Lev Vygotsky’nin çalışmalarından ilham alarak, tıpkı konuşmayı öğrenirken olduğu gibi düşünmeyi de çevremizde duyduğumuz konuşma ve düşünce kalıplarını içselleştirerek öğrendiğimizi fark etmiştir.

Bu eğitimsel içgörüleri birleştirerek Lipman, öğretmen ve çocukların yalnızca fiziksel dünya hakkında değil, aynı zamanda kişisel ve etik dünyalar hakkında da anlayışlarını geliştirmek için iş birliği yaptığı yeni bir öğrenme modeli geliştirmiştir: Sorgulama Toplulukları (Communities of Inquiry).

Sorgulama Topluluğu Kavramının Kökeni

‘Sorgulama Topluluğu’ ifadesi aslında Amerikalı filozof Charles Peirce (1839-1914) tarafından bilim insanlarının topluluklarını tanımlamak için kullanılmıştır. Lipman, bu ifadeye yeni bir anlam ve yaşam kazandırarak onu felsefi sorgulama yönünde geliştirmiştir. Ayrıca bu fikri yorumlama ve uygulama sürecinde, Columbia Üniversitesi’nde kendisinden önce görev yapan ve How We Think (1910) ve Democracy and Education (1916) gibi eserleriyle tanınan John Dewey’den etkilenmiştir.

P4C’nin Günümüzdeki Durumu

Bugün, P4C küresel bir harekete dönüşmüştür.